આમંત્રિત (નવલકથા) ~ પ્રીતિ સેનગુપ્તા ~ પ્રકરણ:26-27
પ્રકરણ:26
ન્યૂયોર્કમાં એપ્રિલ થતાં વસંતની શરૂઆતનાં ફૂલો ખીલવા માંડ્યાં હતાં – ટ્યૂલિપ્સ, ડૅફોડિલ્સ, મૅગ્નૉલિયા તો ખરાં જ, પણ દર વર્ષે આ સમયે જે બહુ જ સ્પેશિયલ ફૂલો પાંગરી ઊઠે તે તો ચૅરિ બ્લૉસમ્સનાં જ. ખૂબ નાજુક, બહુ લાંબાં ટકે નહીં. પણ જે બે, બહુ બહુ તો ત્રણ, અઠવાડિયાંનો સમય મળ્યો હોય તેમાં એમનું રૂપ તો જાણે વર્ણવવું પણ અઘરું. આછા ગુલાબી રંગનાં, ખૂબ કોમળ પાંખડીઓવાળાં ફૂલોથી જ ઝાડની ઘટા બની હોય. પવનની લહેરખી સાથે ડાળીઓ એવી હાલે, કે ફૂલો મલકતાં હોય તેવાં લાગે.
જૅકિના બિલ્ડિંગની નીચેના રસ્તાના એક ખૂણા પર ચૅરિ બ્લૉસમ્સનાં બે મોટાં ઝાડ હતાં. આ જ ઋતુમાં, ફૂલો આવે ત્યારે જ એમની ઓળખ બને. બાલ્કનીમાં ઊભાં રહીને પણ એમની સુંદરતા માણી શકે, છતાં આ દિવસોમાં દરરોજ એ વૃક્ષોની પાસે ચાલવા જવાનું જૅકિ ભૂલે નહીં. ગુચ્છનાં ગુચ્છ ઝૂકી આવેલાં હોય. એમને સહેજ સ્પર્શી લે, પણ ક્યારેય તોડે નહીં.
આ વખતે સચિનની સાથે ચાલી હતી. સચિને ચૅરિ બ્લૉસમ્સ બહુ જોયાં ન હતાં, પણ એને ખ્યાલ તો હતો જ. એણે કહ્યું, “ચલ, આપણે બ્રૂકલિન બોટાનિકલ ગાર્ડન જઈએ. ત્યાં તો અઢીસો વૃક્ષો એકસામટાં જોવા મળશે.”
“અરે હા, તો આવતા રવિવારે જવું છે?”
પણ એ દર્શન શક્ય ના બન્યું. પૅરિસ જવાનું તરત જ હતું, અને જૅકિને છેલ્લા વીક–ઍન્ડમાં પણ ઑફીસે જવું પડ્યું. એ દરમ્યાન સચિન પાપાને મળી આવ્યો. અંજલિ અને માર્શલ ત્યાં બરાબર ગોઠવાઈ ગયાં હતાં. નવી નોકરી હતી એટલે હમણાં તો માર્શલને રોજના આવવા–જવાના સવાસો માઈલ ડ્રાઈવ કરવું પડતું હતું. પણ બેએક અઠવાડિયાં પછી એ બે કે ત્રણ દિવસ ઘેરથી કામ કરી શકશે.
અંજલિ પણ લગભગ રોજ અમુક કલાકો તો ઘેર રહીને જ કોર્સનું કામ કરી શકતી હતી. એ સિવાય, માલતીબહેન તો આવતાં જ હતાં. અને હવે ખાસ ઠંડી નહોતી રહી, એટલે સુજીત સાંજે સાંજે દિવાનની સાથે નીચેના પાર્કમાં આંટો મારી આવી શકતા હતા.
વામાને મળ્યા પછી સુજીતને જે અસુખ થઈ આવેલું, તેવું હવે ક્યારેક ક્યારેક થવા માંડેલું. કદાચ ડૉક્ટરને બતાવી આવવું જોઈએ, પણ એમણે સચિનને કશું કહ્યું નહીં. “એ બિઝિ છે, હમણાં ફ્રાન્સ જવા નીકળવાનો. ક્યાં ચિંતા કરાવું એને? એ તો થઈ જશે સારું એની મેળે”, સુજીત જાતને કહેતા.
અને એમણે સચિનને કહ્યું, “તું અને જૅકિ મઝા કરજો. એ કામમાં હોય ત્યારે પણ તું જાતે નિરાંતે પૅરિસમાં સમય ગાળી શકીશ, રાઇટ? ન્યૂયોર્કની જેમ પૅરિસમાં પણ ચાલીને ફરવાનું સહેલું જ હશે.”
“હા, પાપા. મેં થોડું વિચારી રાખ્યું છે કે હું ક્યાં ક્યાં ચાલીશ. પણ બહુ એકલો નહીં પડું. મારે પણ ઑફિસનું થોડું કામ તો કરવાનું જ છે, એટલે હોટેલની અંદર પણ બેસીશ. જૅકિ તો કહે છે, કે એની ઑફિસમાં જઈને પણ કામ કરી શકીશ. અમને બંનેને તો અત્યારથી જ લાગે છે કે દિવસો ઓછા પડશે!”
સુજીત હસ્યા. સચિનના સુખથી એમના મનમાં કેવો સંતોષ થતો હતો!
પહેલી જ મિનિટથી સચિનને લાગ્યું, વાહ, જૅકિ સાથે ટ્રીપ પર જવાનું એટલે પૂરેપૂરી લક્ઝરી. ઘેર લિમોઝિન લેવા આવી, ઍરપૉર્ટ પર સ્પેશિયલ ઍજન્ટ સામાનનું પતાવી આપવા તૈયાર ઊભા હતા, બિઝનેસ ક્લાસના લાઉન્જમાં આરામથી બેસવાનું, પ્લેનમાં પણ એવી જ સગવડ, પૅરિસના શાર્લ દ ગૉલ ઍરપોર્ટ પર પણ એમ જ, અને હોટેલ?
જૅકિ કહે, “બેમાંથી પસંદ કરવાની હતી, એક ઑપૅરા હાઉસની પાસે હતી, અને બીજી શાંઝેલિઝે બુલવાર્ડની નજીકમાં હતી. મને એમ કે ત્યાંથી પૅરિસની લાક્ષણિક સાંજ જોવા મળશે.”
એટલે હોટેલ ગ્રાઁ પાવર્સમાં બે બેડરૂમનો સ્યૂટ રિઝર્વ કરવામાં આવ્યો હતો. બાલ્કનીમાંથી પૅરિસની બીજી ઈમારતો ઉપરાંત, ઍફૅલ ટાવર પૂરેપૂરો દેખાતો હતો. “અંધારું થવા આવે ત્યારે એના પર લાઇટો થાય છે. ઝગમગ ઝગમગ. મને એ વધારે પડતી લાગે છે. તું જોજે આજે સાંજે”, જૅકિએ સચિનને કહ્યું.
જોકે એ સાંજે જૅકિની ઑફિસમાં વૅલકમ પાર્ટી હતી, એટલે બંને ત્યાં ગયાં. પાછાં આવ્યાં ત્યાં સુધીમાં ન્યૂયોર્કથી કરેલી મુસાફરીનો થાક બંનેને બરાબર લાગી ચૂક્યો હતો.
સચિને ફૉર્મલ કપડાં અને એક જૅકૅટ સાથે લીધેલાં. “લાગે છે કે આ જ કપડાં રોજ પહેરવાં પડશે અહિંયાં”, એણે ઑફિસની પાર્ટીઓના સંદર્ભમાં જરા કટાક્ષમાં કહ્યું.
પણ પછીના બે–ત્રણ દિવસ હળવા નીકળ્યા. સચિન પોતાની મેળે પૅરિસના રસ્તાઓ પર ચાલતો રહ્યો. કેટલાં બધાં વર્ષો પહેલાં એ ને ખલિલ યુરોપ આવેલા, ત્યારે પૅરિસ પણ જોયેલું. એનું તો કશું યાદ ન હતું. ઉપરાંત, હવે પૅરિસના મોહ–તત્ત્વની સમજણ વધી હતી.
એણે નક્કી કરેલું, કે કોઈ લાઈનમાં ઊભો નહીં રહે. ઍફૅલ ટાવરની ટોચ પર જવા માટે લાંબી લાઇન હતી જ, તેથી એણે આસપાસ ફરીને એની લોખંડી ખાસિયતોનું પરીક્ષણ કર્યું, અને શહેર તેમજ પ્રજાજનોના જીવનના સંદર્ભમાં એને સમજવામાં સમય ગાળ્યો.
સાંજે જૅકિએ કહ્યું, “ઉપર ગયો હોત તો આખું પૅરિસ દેખાત.” સચિને તરત કહ્યું,
“બીજે ક્યાંથી આખું પૅરિસ દેખાય છે તે હું જાણું છું.”
જૅકિ વહાલથી હસેલી, એમ કે સચિનને હંફાવવો સહેલો નથી!
બીજે દિવસે સચિન મોન્ત્પાર્નાસ ટાવર પર જઈ આવેલો. એના છપ્પનમા માળેથી પૅરિસ શહેરનો દૂર સુધીનો પથરાટ દેખાતો હતો. દિવસ એકદમ સરસ હતો, પણ ઉપર જવા માટે કોઈ લાઈન ન હતી.
એમ તો બીજી પણ જગ્યાઓ હતી શહેરને જોવા માટે, પણ એક ખાસ જગ્યાએ સચિન જૅકિની સાથે જવા માગતો હતો. એણે જૅકિને કહ્યું, “ એક સાંજે તું થોડી વહેલી આવે તો આપણે માઁમાત્ર અને સાક્ર ક્યર જોવા જઈશું. ત્યાંથી આપણે બે સાથે આખા પૅરિસને જોઈ શકીશું.”
જો દિવસ સ્વચ્છ અને પ્રકાશિત હોય તો માઁમાત્ર હિલ પરથી ત્રીસેક માઈલ સુધીનું દૃશ્ય જોઈ શકાતું હોય છે, ને જો સેક્રેડ હાર્ટ કૅથિડ્રાલના ટાવર પર ચઢો તો કદાચ એથીયે વધારે. આ હિલ તે શહેરનું ઊંચામાં ઊંચું સ્થાન છે. એના પર ઘુમ્મટોથી શોભતું આ આખું સફેદ કૅથિડ્રાલ આવેલું છે. જે ભીડ થાય તે એની પાછળના રસ્તાઓ પર. અનેક વર્ષોથી એ એરિયા બોહેમિયન બનેલો છે. ત્યાં જાણે કળાકારોનો મેળો થતો હોય છે. વાતાવરણ બહુ આનંદનું, સંગીતનું હોય. પણ કોઈ એક જણની સાથે અંગત સાંજ ગાળવી હોય, તો શનિ–રવિ કરતાં કોઈ ચાલુ દિવસની સાંજ વધારે સારી.
“અહીં હું આવી છું તો ઘણી વાર, પણ અહીંથી સૂર્યાસ્ત આ પહેલી વાર જોઉં છું”, જૅકિએ સચિનનો હાથ પકડી રાખીને કહ્યું. એના ગાલ પર કેસરી આભા ફરી વળી હતી. સચિનને લાગ્યું કે પૅરિસમાં જૅકિ જાણે વધારે ઑથૅન્ટિક ફ્રેન્ચ બનતી હતી.
એ જ દૃશ્ય જોવા મળતું રહે તેવી રૅસ્ટારાઁમાં જમતાં જમતાં જૅકિએ કહ્યું, કે “કઝિન પૉલનો ફોન ઑફિસે આવ્યો હતો. રૉલ્ફ સાથે વાત થઈ હશે ત્યારે એને ખબર પડેલી, કે હું અહીં છું, અને સાથે તું પણ છે. એ આપણને મળવા માગે છે. તને વાંધો છે મળવાનો?”
“મને શું વાંધો હોય?”
“એટલે કે એ મને — એને મારે માટે —”
“તું એને બહુ ગમી ગઈ હતી, એટલે તું ગભરાય છે? પણ એક જ્ઞાનીએ કહેલું એ સત્ય પ્રમાણે, કોઈ વ્યક્તિ બહુ ગમી જાય તેવી હોય તો ઘણાંને એ ગમવાની જ.”
“એમ કે? તો કોણ છે એ જ્ઞાની, એ તો કહે”, જૅકિએ હસીને કહ્યું.
“તું નક્કી કરી દેજે ને પૉલ સાથે. હું ય જોઉં કે કેવા ફ્રેન્ચમૅનને તેં ગુમાવ્યો છે !”
પણ જૅકિની સાથે સચિન જ્યાં જ્યાં જવા માગતો હતો – જેમકે તુઇયરી ગાર્ડનમાં ચાલવું, નાનકડા સાઁ શાપૅલ ચર્ચની કાચ જડેલી વિખ્યાત બારીઓ જોવા જવું, ઓરિયેન્ટલ આર્ટનું મ્યુઝિયમ જોવા જવું – ત્યાં એ પૉલને લઈને જવા નહોતો જ માગતો. પછી એમ જ નક્કી કર્યું, કે એ હોટેલ પર આવે, પછી સાથે શાઁઝેલિઝે પરની એકાદ રૅસ્ટૉરાઁમાં જઈ અવાશે. પૉલને મળવામાં સચિનને વાંધો ન હતો, પણ એ પૅરિસમાંનો બહુ ટાઇમ એની સાથે ગાળવા નહોતો ઈચ્છતો.
પૉલ પોતે જ જરા સંકોચવશ હોય, એમ લાગ્યું. અને સચિનને જોઈને તો એ સહેજ વાર ચૂપ જ થઈ ગયો. એણે ફ્રેન્ચમાં જૅકિને કહ્યું, “આવું કોઈ ન્યૂયોર્કમાં હાજર હોય ત્યારે મારા જેવો એકાદ સાધારણ ફ્રેન્ચમૅન ક્યાંથી જીતવાનો?”
જૅકિ પૉલને થૅન્ક્સ કહેતી હતી, ત્યારે એણે જોયું કે સચિને નજરને મૅન્યુમાં રાખેલી, પણ એ હસતો હતો. પૉલે શું કહ્યું તે સમજી ગયો હશે? એ ફ્રેન્ચ જાણે છે?, જૅકિને ખ્યાલ જ ન હતો. ભઈ, કાંઈ કહેવાય નહીં સચિનની આવડતનું, એ બબડી!
બેએક દિવસ પછી જૅકિનાં પૅરન્ટ્સને ત્યાં જવાનું હતું. પૉલ તો એમને મળેલો, એટલે એણે કહ્યું કે એ લઈ જશે. પણ સચિન જ બોલ્યો, કે “મને ટ્રેનમાં જવાની ઈચ્છા છે. પણ જૅકિ તને ફોન કરશે. અમે પાછાં આવવાનાં હોઈએ એ દિવસે તું લેવા આવી શકે– જો મમ્મા અને ડૅડને ફાવે એવું હોય તો.”
“હા, એમ જ રાખીએ. સચિન પહેલી વાર ઘેર આવે છે એટલે મમ્મા અને ડૅડ એને વૅલકમ કરશે ને. થોડા દિવસ એ સાથે ગાળશે, સરખી ઓળખાણ થશે, તે એમને પણ ગમશે. ચાલ તો, અમે તને ફોન કરીશું. બરાબર?”
કઝિન પૉલ કેવો નર્વસ હતો, કે જરા નિરાશ થઈ ગયો, કે એને હજી જૅકિની સાથે રહેવું હતું – જેવી કોઈ વાત કે મજાક સચિન અને જૅકિએ કરી નહીં. એવો સ્વભાવ જ નહોતો એમનો.
ટ્રેનમાં જવાની સચિનને બહુ મઝા પડી. પૅરિસ શહેર પસાર થતું ગયું, લા ડિફાન્સ સબર્બ ગયું, પછી સરસ ખુલ્લો પરિસર આવ્યો. એમાં ખૂબ જૂનાં, ઊંચાં ઝાડ હતાં, સેન નદી પણ દેખાઈ. “ઓહ, તો તને રિવરસાઇડ પાર્ક જોઈને આ એરિયા યાદ આવે છે, નહીં?,” સચિને પૂછ્યું. જૅકિએ હા કહી.
“પણ આ સેન નદી આપણી હડસન નદીની આગળ કેટલી નાની છે, ખરુંને?”
“હા ભઈ હા. ‘આપણી’ હડસન નદી બહુ મોટી છે, બસ!” પછી જૅકિએ કહ્યું, “તારે લીધે મને ન્યૂયોર્ક શહેર પૅરિસથી વધારે ગમતું થઈ જવાનું છે.”
“ના, એમ શું કરવા? કેમ, બે જગ્યાઓ સરખી ના ગમી શકે?”, સચિને પૂછ્યું.
કદાચ, જૅકિ મનમાં બોલી, પણ બે વ્યક્તિઓ તો સરખી ના જ ગમી શકે.
લ પેકના સ્ટેશન પર ડૅડ લેવા આવેલા. સચિનને જોઈને એ પણ પહેલાં તો ઊભા રહી ગયા હતા, પછી હાથ લંબાવીને એને વેલકમ કર્યો. જૅકિની સામે જોઈને એમણે “વાહ ભઈ” જેવો ભાવ આંખોથી દર્શાવ્યો.
સચિનને બધું નાનું નાનું લાગતું હતું. સ્ટેશન, રસ્તા, ગલીઓ, ઘરો; પણ બહુ ચાર્મિંગ પણ ખરું. અમેરિકાનાં અને યુરોપનાં સ્થળો વચ્ચે આ વિશેષણનો ફરક છે, એણે વિચાર્યું. અમેરિકામાં બધું સુંદર જરૂર ખરું, પણ કમનીય કહી શકાય એવંુ બધે જોવા ના મળે. જોકે જૅકિના પૅરન્ટ્સનું ઘર ખૂબ મોટું હતું. આગળ સર્ક્યુલર ડ્રાઇવ–વે હતો, અને પાછળ મોટો ગાર્ડન.
ગાર્ડનમાં જે ફૂલો ખીલ્યાં હતાં તે પણ અમેરિકામાં જોવા મળે તેનાથી જુદાં જ હતાં. આ તો યુરોપી વસંતનાં ફૂલો. “નામ તો પછી પૂછીશ, કદાચ યાદ પણ નહીં રહે, પણ આટલી જાતનાં ભૂરાં અને જાંબલી ફૂલો બીજે નથી જોયાં”, સચિન વિચારતો હતો.
મમ્માએ બારણું ખોલ્યું, ને એ પણ સચિનને જોઈને પહેલાં તો અટકી ગયાં. ડૅડ ફ્રેન્ચમાં બોલ્યા, “મને પણ એને જોતાંની સાથે આવું જ થયું હતું.”
પછી સહજ ભાવે વાતો થવા માંડેલી. સચિને ઘરનાં અને ગાર્ડનનાં ઘણાં વખાણ કર્યાં. એણે કહ્યું, “ફ્રાન્સમાં રહેનારાં માટે ન્યૂયોર્કથી શું ભેટ લવાય? પણ તમારે માટે હું સુગંધી કૅન્ડલ અને આ મૅક્સિકન ડિઝાઇનનું પ્લાન્ટર લાવ્યો છું. તમને ગમશે, અને કામમાં આવશે ને?”
નવાઈ તો જૅકિને પણ લાગી. એને ખબર જ ન હતી કે સચિન કોઈ ગિફ્ટ લેતો આવ્યો હતો. એ બહુ સ્નેહથી સચિનની સામે જોતી હતી, ત્યારે મમ્મા એને ફ્રેન્ચમાં કહેતાં હતાં, “ગજબ છોકરો છે. તું કહે છે કે એ ઇન્ડિયન છે, પણ દેખાય છે ગ્રીક જેવો, અને બોલે છે ત્યારે અમેરિકન લાગે છે.”
જૅકિ કશો જવાબ આપે તે પહેલાં સચિને ફ્રેન્ચમાં મમ્માને થૅન્ક્સ કહ્યા. એ ત્રણે જરા ખુલ્લા મોઢે સચિનની સામે જોઈ રહ્યાં – જૅકિ સુદ્ધાં !
સચિને જરા શરમાઈને કહ્યું, “બહુ બોલતાં નથી આવડતું, પણ હું ફ્રેન્ચ સમજી શકું છું.”
પ્રકરણ:27
ફ્રાન્સમાં પાટનગર પૅરિસથી દૂરની જગ્યાએ સવાર કેવી હોય, તે સચિન અનુભવી રહ્યો હતો. આકાશ વધારે ભૂરું, હવા વધારે સ્વચ્છ, વાતાવરણ વધારે શાંત, અને ઠંડક પણ જરા વધારે. કેવી સરસ તાજગી હતી આ નવાનક્કોર દિવસમાં, સવાર થતાંની સાથે જ.
એના રૂમની બારીમાંથી સચિન ઘરના બગીચાને જોઈ રહ્યો હતો. ઘાસ એકદમ લીલું હતું, અને ફૂલો સફેદ, લાલ, જાંબલી, ભૂરાં. આવું કુદરતી સૌંદર્ય કોઈના પોતાના જ બગીચામાં હોય, એવું એણે ક્યાંયે જોયું ન હતું. જૅકિનાં મમ્મા બહુ શોખથી બગીચાને સંભાળતાં હોવાં જોઈએ. એમણે જાણે ક્લૉડ મોનેનું એકાદ ચિત્ર જ અહીં સર્જ્યું હતું.
જૅકિનાં પૅરન્ટ્સે સચિનને એમનાં નામથી – સિમોન અને માર્સેલ કહીને – બોલાવવા કહેલું, પણ સચિન એવું કરી નહોતો શકતો. એમને ‘મદામ’ અને ‘સર’ કહેવા કરતાં એણે ‘સિન્યૉરા’ અને ‘સિન્યૉર’ કહેવાનું શરૂ કર્યું. મમ્માએ પૂછ્યું, ‘એવું કેમ?’, તો એણે કહ્યું, કે “અમેરિકામાં સ્કૂલમાં બીજી ભાષા શીખવી પડે છે, તો મેં સ્પૅનિશ પસંદ કરેલી. ન્યૂયોર્ક શહેરમાં તો સ્પૅનિશ બોલનારાંની સંખ્યા ખૂબ મોટી પણ છે.”
મમ્માને તો એ ‘સિન્યૉરા’ કહે તે બહુ ગમી ગયું. પણ તો સચિનને ફ્રેન્ચ થોડું બોલતાં અને સમજતાં કઈ રીતે આવડ્યું, તે એમને જાણવું હતું.
“અમેરિકામાં સ્કૂલ દરમ્યાન એક સિમેસ્ટર માટે ક્યાંક પણ બીજે જઈ શકાતું હોય છે, તો હું કૅનૅડાના ક્યુબેક પ્રૉવિન્સમાં રહીને ભણ્યો હતો. ત્યાંની મુખ્ય ભાષા ફ્રેન્ચ ગણાય, એટલે ત્યાં ફ્રેન્ચની થોડી ટેવ પડી. પછી સ્પૅનિશ વધારે શીખવા–બોલવાનું થયું, ને ફ્રેન્ચ ભૂલાતું ગયું.”
જૅકિના ડૅડ બહુ ખુશ થતા હતા, કે આ છોકરો ફ્રેન્ચ વાઇન પણ સમજે છે! સચિને એમને કહેલું નહીં, કે એને સાઉથ આફ્રિકા, આર્જેન્ટિના, ઑસ્ટ્રેલિયા જેવા દેશોના વાઇન વધારે ગમતા હતા! ડૅડને સચિનની કંપની બહુ ગમી ગઈ હતી. અમેરિકન પોલિટિક્સ વિષે વાત કરવાને બદલે સચિન ફ્રેન્ચ કળા, મ્યૂઝિક, ઇતિહાસ વગેરે વિષે જાણવા માગતો. સિન્યૉર તો રોજ કહેતા, કે “તો પછી ચાલો, આપણે વર્સાઇનો રાજપ્રાસાદ, કે ઝિવર્નિમાં મોનેનું ઘર અને બગીચો જોવા જઈએ”, ત્યારે સચિન ના પાડતો.
એને આ મોટા, સરસ ઘરમાં રહેવામાં, અને સિન્યૉરાનો બગીચો જોવામાં બહુ આનંદ આવતો હતો. દિવસની બે પ્રવૃત્તિઓ – જૅકિની સાથે સવારે ચાલતાં જઈને બજારમાંથી તાજી બૅગૅટ–બ્રૅડ લઈ આવવાની, અને સાંજે નાના કોઈ કાફૅમાં બેસીને કૉફી પીવાની – એને માટે પૂરતી હતી. બેએક વાર, ઘરમાં જે કાંઈ ચીજ–વસ્તુઓ હતી, તે વાપરીને એણે બધાં માટે લંચ પણ બનાવ્યું હતું. એનાથી તો મમ્મા અને ડૅડ આશ્ચર્ય પામી ગયાં હતાં. “અરે, આ છોકરો પ્રોફેશનલ છે, આટલો હોંશિયાર છે, ને રસોઈ પણ કરી શકે છે?”
પૅરિસ પાછાં જવાના બે દિવસ પહેલાં જૅકિએ વચન પાળીને, કઝિન પૉલને ફોન કર્યો હતો, પણ ત્યારે એણે કહ્યું, કે હમણાં લ પેક આવવું એને ફાવે તેમ ન હતું, ને પૅરિસમાં મળવાની ટ્રાય કરશે. જૅકિ અને સચિન સમજી તો ગયેલાં, કે સાચું કારણ શું હતું, પણ એ વિષે કોઈ ચર્ચા એમણે કરી નહીં. સચિન ટ્રેનમાં જવા માટે ઉત્સુક હતો, પણ વાત સાંભળીને સિન્યૉરે કહ્યું, “ ચાલો, અમે જ તમને પૅરિસ મૂકવા આવીએ. બીજે ક્યાંય જવાની તો તમે ના પાડી દીધેલી.”
“તો પછી, રાતે અહીં પાછાં આવવાને બદલે, તમે હોટેલમાં રહી જજો”, સચિને કહ્યું.
“બરાબર છે. અમારા સ્યુટમાં બે બેડરૂમ છે, અને બેસવાના રૂમમાં મોટો સોફા છે,” જૅકિ બોલી.
મમ્માથી બોલી દેવાયું, “શું? તમે હોટેલમાં જુદા રૂમ વાપરો છો?”
“હા, મમ્મા. પરણીએ નહીં ત્યાં સુધી અમે પરસ્પરને આદર કરવા માગીએ છીએ, અને ખૂબ ઊંડાણથી સમજવા માગીએ છીએ ”
“એટલે અહીં પણ બે રૂમ — મેં માન્યું, કે અમે છીએ એટલે –”
મમ્માએ ઊભાં થઈને જૅકિ અને સચિન બંનેને એક સાથે વહાલ કર્યું. એમણે જૅકિની આંગળી પરની નાજુક અમથી વીંટી તો તરત જ જોઈ લીધેલી, પણ કશું કહ્યું ન હતું. હવે જૅકિનો ડાબો હાથ ઝાલીને એ બોલ્યાં, “તારા પર પૉંડિચેરીની આટલી અસર રહી છે હજી, મારી દીકરી? તેથી જ આ સાદી, નાનકડી ઍન્ગૅજમેન્ટ રિંગ? અને બે જુદા રૂમ? આવું બધું આ તદ્દન આધુનિક જમાનામાં?”
સચિને વાત બદલવા કહ્યું, “સિન્યૉરા, જૅકિ કહેતી હતી કે પૉંડિચેરીના આશ્રમમાં તમે શ્રી મધરની સમાધિ પર દરરોજ ફૂલોની ગોઠવણી કરતાં હતાં. એના પરથી આવા સુંદર બગીચા માટેની પ્રેરણા તમને મળી હશે, નહીં?”
બગીચાનાં વખાણથી એ હંમેશાં ખુશ થતાં હતાં, તે સચિને નોંધેલું. ને પૉંડિચેરીનો ઉલ્લેખ થતાં ત્યાંની ઘણી યાદ એમને આવી લાગી. સમાધિને તાજાં ફૂલોથી શણગારવાની સેવાની વાત કરતાં એ લાગણીવશ પણ થઈ ગયાં.
પછી કહે, “મને હજી ક્યારેક બહુ ઈચ્છા થઈ જાય છે, એક વાર ફરી પૉંડિચેરીના આશ્રમ– માં જવાની, બને તો એક વાર ફરી સમાધિને ફૂલોથી શણગારવાની.”
સચિન તરત બોલ્યો, “જૅકિને પણ ફરીથી પૉંડિચેરી જવાનું મન છે. હું એને લઈ જવાનો છું. ત્યારે તમે અને સિન્યૉર પણ આવજો. ત્યાં સાથે જવાનું તો જૅકિને બહુ ગમશે.”
જૅકિ બહુ સ્નેહથી એનો હાથ બે હાથમાં લઈને કહેતી હતી, “હા, બહુ જ ગમશે મને.”
સચિને વિચાર્યું કે પાપાને પણ લઈ જઈ શકે. એ વર્ષોથી ઇન્ડિયા ગયા જ નથી. મારી સાથે એ પૉંડિચેરી આવે, ને પછી અમે બધાં, એ જ્યાં ભણેલા ત્યાં, ચેન્નાઈ પણ જઈ શકીએ. કદાચ અંજલિ પણ આવવા તૈયાર થાય. ને તો કદાચ માર્શલ પણ આવે. પાપાને ફરવા લઈ જવાના વિચારમાં સચિન જરા બેધ્યાન થયો હતો.
સિન્યૉર ઉતાવળે કહેવા માંડ્યા, “આહા, કેટલો સરસ પ્લાન. ચાલો, એને સેલિબ્રેટ કરવા માટે આપણે વાઇન લઈએ.”
જૅકિએ આંખોથી સચિનને કહ્યું, જોઈને ઉજવણી કરવાની ફ્રેન્ચ રીત!
એક સાંજે સિન્યૉરાએ સચિનને કહ્યું, કે એમણે પેલા મૅક્સિકન ડિઝાઇનવાળા કુંડામાં કશુંક વાવ્યું છે. “પણ કયાં ફૂલ થશે એ સરપ્રાઇઝ છે. એ જાણવું હોય, ને એ ફૂલો જોવાં હોય, તો તમારે બંનેએ અહીં આવવું પડશે.”
“અમે ચોક્કસ આવીશું, સિન્યૉરા. ફૂલો જોવા, અને તમને બંનેને ફરી મળવા”, સચિને ગમતો જવાબ આપ્યો.
પૅરન્ટ્સની સાથે પૅરિસ જવાનો આઇડિયા બહુ સારો નીકળ્યો. વધારે સાથે રહેવાયું, અને પરિસરને નજીકથી જોઈ શકાયો. રસ્તામાં એક સરસ પાર્ક જેવી જગ્યાએ ગાડી ઊભી રાખીને થોડી વાર બધાં ચાલ્યાં; બેસીને કાફેમાં કૉફી અને ફ્રેન્ચ કેક ખાધી.
“સબર્બની હવામાં કેવી તાજગી લાગે છે. અને ફ્રાન્સમાં વૃક્ષ–વનસ્પતિ અમેરિકા કરતાં કેટલાં જુદાં છે, નહીં?”, સચિને જૅકિને કહ્યું.
“કુદરત કેટકેટલી રીતે સુંદર હોય છે, નહીં?”
પૅરિસને રસ્તે આગળ જતાં બીજી એક જગ્યાએ સેન નદી ખૂબ પાસે જેવી દેખાઈ. ત્યાં ઊભા રહેવાની વિનંતી સચિને કરી. ગાડી પાર્ક કરીને, થોડાં પગથિયાં ઊતરીને નદીની છેક પાસે જઈ શકાતું હતું. સેન નદીનું અંગત જેવું સ્વરૂપ જોઈને સચિન ખુશ થઈ ગયો. “ હડસન જેવી પહોળી નથી તેથી શું? છે ખૂબ આકર્ષક. પૅરિસ શહેરની અંદર તો સેન નદીને બંને બાજુ પર ચણી દેવાયેલી છે. જાણે એને બાંધી દીધી છે. દૂરના આ કુદરતી પ્રદેશમાં એનું વહેણ એકદમ સ્વાભાવિક અને આનંદી લાગે છે. ખરું કે નહીં, સિન્યૉરા?”
“તું તો ફિલોસોફર જેવી વાત કરે છે, સચિન”, જવાબમાં સિન્યૉરાએ કહ્યું. “ જાણે તું પણ પૉંડિચેરીમાં રહ્યો ના હોય.”
“હું તો અમેરિકામાં જ જન્મ્યો અને ઉછર્યો, પણ ઇન્ડિયન કુટુંબના સંસ્કાર દબાયેલા હશે મારી અંદર. એ ક્યારેક આમ આકાર લઈ લેતા હશે, એમ લાગે છે મને.”
“હું પણ જોઈ શકું છું, માય બૉય”, સિન્યૉર સચિનને ખભે હાથ મૂકીને બોલ્યા, “ કે જૅકિને તું આટલો પસંદ કેમ છે. મને અને એની મમ્માને ખૂબ સંતોષ થાય છે – તમને બંનેને સાથે જોઈને. અમારી દીકરી બહુ લકી છે, સચિન.”
“હું કદાચ વધારે લકી છું, સિન્યૉર.”
પાછાં ન્યૂયોર્ક જતાં પહેલાં પૅરિસમાં બે રાત હતી. પહેલી સાંજે તો આસપાસમાં અને શાઁઝેલિઝે પર જ ફર્યાં. બીજી સાંજને માટે જૅકિના મનમાં એક પ્લાન હતો. એ ફરી મોંમાત્ર જઈને સૂર્યાસ્ત જોવા માગતી હતી, અને પછી એને સચિનને ‘મોલાઁરૂઝ’ ક્લબમાં લઈ જવો હતો. કદાચ છે ને ફરી ત્યાં જોસેફિન બેકરનાં ગીતો સાંભળવા મળી જાય. એણે ત્યાંના નાના રૂમમાં જમવા માટે રિઝર્વેશન કરાવી દીધું.
સિન્યૉર અને સિન્યૉરાએ પણ ક્યારેય એ જગ્યાએથી સૂર્યાસ્ત જોયો ન હતો. પૅરિસનો નીચે દેખાતો વિસ્તાર એ સાંજે આછો કેસરી અને સોનેરી સ્પર્શ પામ્યો હતો.
“એક નહીં, પણ બે વાર આવું તેજ જોવા મળ્યું. આપણી બે સાંજ યાદગાર બની,” જૅકિએ સચિનને કહ્યું.
“તારી સાથેની મારી બધી સાંજ આવી જ હોય છે.” જૅકિના મોં પર પણ એવું જ તેજ પ્રસર્યું હતું.
‘મોલાઁરૂઝ’માં જોસેફિનનાં ગીતો પણ સાંભળવા મળ્યાં. સચિન ટુલુશ દ લૉટ્રેક, મોલાઁરૂઝ અને જોસેફિન વિષે જાણતો તો હતો જ, પણ આ ક્લબમાં આવવાનું પહેલી વાર બન્યું. એનું જ નહીં, પૅરન્ટ્સ માટે પણ આ પહેલી વાર જ હતું. બધાંને માટે, અચાનક જ જાણે આખી સાંજ ખૂબ વિશિષ્ટ થઈ હતી.
પણ એ પૂરી થાય તે પહેલાં હજી એક સરપ્રાઇઝ બાકી હતી. જમતાં જમતાં સિન્યૉરે એક ડબ્બી સચિનના હાથમાં મૂકી. ખોલીને જોયું તો એમાં સોનામાં હીરા જડેલાં કફલિન્ક્સ હતાં. સચિન અને જૅકિ બંને કહેવા માંડ્યાં, આ શું? આવું ના હોય, સિન્યૉર. આ તો બહુ જ છે, ડૅડ. હમણાં આટલું બધું ના હોય….
સામે બંને વડીલોએ કહ્યું, “જૅકિ, હમણાં ને પછી– વળી શું? આ સાંજ, આ સમય કેટલો સ્પેશિયલ છે. અત્યારે નહીં તો ક્યારે? આવા છોકરાને આનાથી ઓછું કશું અપાય જ કેવી રીતે?… અને આ કફલિન્ક્સ તારા દાદાનાં છે. ખરેખર જ વારસાગત છે.”
ડૅડ બોલ્યા, “મેં મારાં લગ્ન પર પહેર્યાં હતાં, ને હવે સચિન પહેરશે. કેવું લાયક પાત્ર છે. જૅકિ બેટા, સચિન માય બૉય, અમારા તરફથી તમને ખૂબ આશીર્વાદ છે.”
બીજી સવારે સચિન અને જૅકિની ન્યૂયોર્ક માટેની ફ્લાઇટ હતી. પૅરન્ટ્સ ડ્રાઇવ કરીને ઘેર પાછાં જવાનાં હતાં. છૂટાં પડવાની વેળા અઘરી હતી, પણ દરેકના મનમાં સ્નેહના ભાવ હતા. જલદી ફરી મળવાની આશા પણ.
પ્લેનમાં એકલાં પડ્યાં ત્યારે જૅકિનાં આંસુ રોકાયાં નહીં. મમ્મા અને ડૅડથી દૂર જવાને માટે એ દુઃખી થતી હતી, પણ વધારે તો, સચિન કેવો ઘનિષ્ટ થઈ ગયો હતો એમની સાથે, એ કારણે જૅકિ સુખ અનુભવતી હતી. એનાં આંસુ વધારે તો આ સુખને કારણે જ હતાં.
આ કારણ સાંભળીને સચિન વહાલથી હસી પડ્યો. જૅકિનાં આંસુ લૂછ્યાં, અને એની આંખો એણે ચૂમી લીધી.
આખી ફ્લાઇટમાં એક ઝોકું પણ આવ્યું નહીં એમને. ફ્રાન્સમાંના દરેક દિવસને યાદ કરી કરીને એમની વાતો જ ચાલતી રહી.
જૅકિના અપાર્ટમેન્ટ પર નાહી, તૈયાર થઈને સચિન પાપાને મળવા ગયો ત્યારે બપોર થઈ ગઈ હતી. ચ્હાનો ટાઇમ થયો હતો. સચિનની એ જ ઈચ્છા હતી – પાપાની સાથે ચ્હા પીવાની, અને એમને ફ્રાન્સના બધા દિવસોની વાતો કહેવાની. ઘણા ઉત્સાહથી સચિન બોલવા માંડેલો.
જરાક વારમાં સુજીતે એને અટકાવીને કહ્યું, “શર્માજીના બે વાર ફોન આવેલા. કહેતા હતા કે માનિની તને યાદ કરતી હતી.”
“ઓહ, એમ? સારું, તો હું પછી ફોન કરીશ, ને વાત કરી લઈશ.”
“એ કદાચ ફોનમાં વાત ના પણ કરી શકે, બાબા. બહુ અશક્ત થઈ ગઈ છે. શર્માજી કહેતા હતા કે માનિની પૂછ્યા કરે છે, સચિન આવ્યો? સચિન ક્યારે આવશે? સચિનને કહ્યું છે કે હું રાહ જોઉં છું?”, સુજીતે જણાવ્યું.
સચિનને નવાઈ લાગી. માનિનીની સાથે એને બહુ ઓળખાણ ન હતી, પણ કોઈ કારણસર એ આટલું યાદ કરતી હતી. “ હા, તે જઈ આવીશ, પાપા. જૅકિની સાથે કાલ–બાલ જતો આવીશ. એ જ સારું રહેશે”, ને એ સિન્યૉરાના બહુ જ સુંદર બગીચાની વાત પાપાને કહેવા લાગી ગયો.
(ક્રમશ:)